Lider yönetici ve lider işletme nasıl olur?

          Nötron Jack olarakta anılan 20. yüzyılın en büyük işletme CEO’su, dünyanın en büyük iş insanı olarak kabul edilen Jack Welch, 1981 yılında GE’nin CEO’su oldu. GE’nin (General Electric) 10 Milyar dolar olan piyasa değerini 2000’de 600 Milyar a çıkardı. İlk on yılını 10 yılını eline aldığı organizasyonun kültürünü değiştirmek için harcadı. Fosilleşmiş insanları ve düşünceleri yok etmek için. Diğer on yılını da yok ettikleri yerine yenilerini getirerek geçirdi. Söyledikleri hangi işletme için geçerli değil ki?

GE’de yaşadıklarını “Jack Welch ve General Electric’in Yolu” isimli kitapta anlatıyor. Kitaptan bir kaç cümle;

w  Yöneticiliği çokbilmişlikle, başkalarından daha zeki görünmekle bir tutuyorlar. İnsanları esinlendirmiyorlar, Ben, “yönetme”yle bağdaşlaştırılmış özellikleri sevmiyorum: denetleme, insanları bastırma, karanlıkta bırakma, zamanlarını ıvır zıvırlarla ve raporlarla israf etme. Ümüklerine basma, insanlara böyle özgüven aşılayamazsınız.

w  Lider yalnız bir vizyon yaratmak değil, aynı zamanda organizasyonun her düzeyinde çalışanların o vizyonla yaşadıklarından emin olmak zorundadır.

w  Liderler; işlerin nasıl iyi yapılabileceği konusundaki net vizyonları ile insanları esinlendiren kişilerdir. Kolaylaştırandan çok denetleyen, basitleştirenden çok karmaşıklaştıran, hızlandırıcıdan çok hükmeden biri değildir lider.

w  İşim, en büyük fırsatlara en iyi kişileri yerleştirmek ve paraları doğru yerlere en iyi biçimde dağıtmak. Hepsi bu. Fikirleri aktar, kaynakları dağıt ve yoldan çekil”

w  Aşırı yönetmeye kalkıp başarısız olmayın. Bir vizyon yaratarak yönetin, sonra da çalışanlarınızın o vizyonla çalıştığından emin olun. İşte hepsi bu kadar. Sonuçta, işletme gerçekten karmaşık bir iş değil. Öyleyse liderlik edin, yönetmeyin ve yoldan çekilmeyi unutmayın.

w  İşletmenin vizyonunu gerçekleştirebilmesi için, vizyonu paylaşacak yöneticiler yetiştirin.

w  Pek çoğunuz bütün gücünüzle C’leri B yapmaya çalışıyorsunuz. Bu işkencedir, hani şu eskisinin çarklı işkencesi. C’leri B şirketlerine ya da C şirketlerine koyun, pekâlâ başarılı olurlar... Biz A+ı şirketiyiz. Biz yalnızca A oyuncuları isteriz. Biz yalnızca A oyuncuları isteriz. İstediğimiz herkesi elde edebiliriz. Sizlerden herhangi biri en iyi den daha azıyla sizin karşınıza çıkıyorsa ondan utanın. En iyilerinize önem verin. Onları ödüllendirin. Terfi ettirin. Onlara iyi para ödeyin. Bir miktar hisse senedi opsiyonu verin ve bu zamanı C’lerin B olmasını sağlamak için harcamayın. Başlangıçta onları hedef dışına çıkartın. Bu bir katkıdır.

Dört tip yönetici

Welch birinci tip yöneticiyi, finansal ya da diğer taahhütlere uyar ve GE’nin değerlerinin paylaşan biri olarak tanımlıyor. Welch böyle liderleri seviyor ve çevrede kalacakları konusunda güvence veriyor.
İkinci tip, taahhütleri yerine getirmek ve GE değerlerini paylaşmaz. Bunlar Welch’in lider tipi değil.
Üçüncü tip, taahhütleri kaçırır ama değerleri paylaşır. Birçok işletme liderlerinin böyle bir kişiyi hiç kabul edilemez bulacak olmasına karşın, Welch bu tipi o kadar da bağışlanmaz görmüyor. Welch rakamları tutturandan çok, şirket değerlerine bağlanan yöneticiye ilgi gösteriyor.
Dördüncü tıp taahhütlere uyar ama GE’nin değerlerini onaylamaz. Bu kişi başkandan en büyük kuşkuyu yaratıyor.

“Heyecanlandıracak iyi bir ekibinizin olması şart. Daima en iyi kişilerle çalışın

Ekibinize iyi birilerini katamıyorsanız, eksiklik sizdedir."

w  "Rakamlar vizyonu göstermez. Bir işletmenin hayatta kalabilmesi için üç unsura ihtiyacı vardır; çalışanın tatmin edilmesi, müşterinin tatmin edilmesi ve nakit akışı. Biz bu üç unsura, rakamlardan daha çok önem verdik. Çünkü müşteriyi yeterince tatmin etmişseniz, pazar payınız artar. Çalışanınızı tatmin ederseniz, verimlilik elde edersiniz. Ve sonuçta kasanıza giren nakit artar."

w  "Bir pazarda yeriniz dördüncülük ya da beşincilikse, 1 numara nezle olduğunda siz zatürre olursunuz. Oysa 1 numara sizseniz, pazarın kaderini de siz denetlersiniz. Dört numarayken bunu yapmak mümkün değildir. GE'nin o yüzden çok sayıda bir numarası vardır."

w  "Dışarıdakilere başka, içeridekilere başka şeyi söylediğimi duyamazsınız"

w  "Rakamlar vizyonu göstermez. Bir işletmenin hayatta kalabilmesi için üç unsura ihtiyacı vardır; çalışanın tatmin edilmesi, müşterinin tatmin edilmesi ve nakit akışı. Biz bu üç unsura, rakamlardan daha çok önem verdik. Çünkü müşteriyi yeterince tatmin etmişseniz, pazar payınız artar. Çalışanınızı tatmin ederseniz, verimlilik elde edersiniz. Ve sonuçta kasanıza giren nakit artar."

w  "Büyük karlar elde etme şansını baltalamanın en kolay yolu, organizasyonu anlaşılması güç hale getirmektir."

w  "2000'e kadar, kalite alanında rakiplerimizden daha iyi değil, on bin kat daha iyi bir şirket olmak istiyoruz." (90’larda söylediği bir söz)

Şirketinize en iyi fikirleri alarak örnek oluşturun.

Yeni fikirler taşıyan çalışanları ödüllendirin

Yeni fikirleri takdir edin

Bir öğrenme kültürü geliştirirken şirketinizin malı olarak sağlam olduğundan emin olun

Tanımlı bir stratejik yönelim oluşturun ve vizyonu şirket boyunca anlaşılır hale getirin.

Bir güven ve açıklık ortamı yaratın

Şirkete rehberlik etmek üzere tanımlı bir dizi değerleri tutun.

Hızlı davranmayı, esnekliği ve yeniliği bir refleks hale getirin.

Şirketinizdeki herkesin her türlü fikre açık olmasını sağlayın

Bir öğrenme kültürü geliştiren davranış ve eylemleri ödüllendirin

Sözlerinizi pratikle destekleyin

Bütün şirketin sizin kendinizi öğrenmeye adadığından haberi olmasını sağlayın

Üretkenliğin önündeki engelleri kaldırın

“En iyi pratikler” hareketini başlatın.

Şirket içi girişimleri uygulamaya özen gösterin.

Şirketinizin bir dizi açık değerleri yoksa bir tane yaratmak için küçük bir görev gücü kurun.

Efsane Markalar